Uzmanı sıraladı: Meyve, sebze ve yeşilliklerde pestisitten kurtulmanın 8 yolu
Halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Çağatay Güler, her türlü sebze ve meyvede, "yıka, soy, yoksa yeme"nin temel ilke olduğunu söylüyor.
Türkiye'de sağlıklı gıda sorunu tartışmasında ilk sırada 'pestisitler' geliyor.
Pestisit, tarımda ekinlere ve bitkilere zarar verme potansiyeli bulunan haşereleri, istenmeyen yabani otları, böcekleri yok etmek ve kontrol altında tutmak için kullanılan kimyasal bir madde. Pestisitin, böcek öldürücü (insektisit), ot öldürücü (herbisit), mantar öldürücü (fungusit) gibi çeşitleri bulunuyor. Pestisitler gıdalarda kalıntı bırakıyor ve bu da sağlığı tehlikeye düşürüyor.
Diken'den Mesuda Erşan'a konuşan halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Çağatay Güler, her türlü sebze ve meyvede, ‘yıka, soy, yoksa yeme‘nin temel ilke olduğunu hatırlatıyor. Güler pestisit kalıntılarını uzaklaştırmak için şu önerilerde bulunuyor:
"Kevgire koyarak akan suyun altında yıkamak en iyisi. Kapta avuçlayıp çalkalamaya göre daha etkili. Durulamada da akan suda yaklaşık bir dakika durulandığından; elma, armut vb. sert kabuklu ürünlerin iyice ovalandığından emin olmalı.
Meyve ve sebzelerin temizliğine başlanmadan önce, eldiven giyilecek olsa bile eller yıkanmalıdır. Marul ve lahana gibi yapraklı ürünlerin dış yaprakları atılmalı, kalan yaprakları ayrılmalı.
Üzüm, elma, erik, mango, şeftali, armut ve domates, patlıcan, bamya gibi sebzeler, yarıklarında daha fazla kalıntı taşıyabileceklerinden, girintiler etkin biçimde yıkanmalı. Bu durumlara soyma özellikle etkili.
Patates gibi ürünleri soymak ya da suda sert ve temiz bir fırçayla fırçalamak, şeftali gibi yumuşak maddeleri akan suyun altında tutarak ovalamak daha etkili.
Domates gibi sebzelerin kısa süre (15 saniye) kaynar suya batırılıp kabuklarının soyulması canlıkıran (pestisit) kalıntılarını uzaklaştırabilir.
En yaygın kullanılan uygulama karbonat (kabartma tozu) katılan suyla yapılan. Önerilen miktarlar değişebilmekle birlikte litreye altı çay kaşığı katılarak hazırlanan karbonatlı suda 12-15 dakika bekletme yüzeydeki canlıkıranların büyük oranda uzaklaştırılmasını sağlar.
Sürenin sonunda ürünler kevgire konularak akan musluğun altında durulanmalı. Bazı çalışmalar karbonatlı suyla yıkama ve durulamanın daha fazla canlıkıran türünün uzaklaştırılmasını sağladığı sonucuna vardı.
Yirmi dakika yüzde 2-10 tuzlu suya batırıp, kevgirle akarsuda (çeşme altı) durulama meyve ve sebzelerin yüzeyindeki canlıkıranların çoğunu uzaklaştırır. Aynı süre yüzde 10 beyaz sirke ve yüzde 90 su çözeltisine batırıp çalkaladıktan sonra durulamak da yararlı olur (bu çözeltinin gözeneklerden girmesi nedeniyle böğürtlen, dut vb. ve ince kabuklu meyveler tatları bozulabilir).
Tuz ve sirke uygulaması 1,5 su bardağı sirkeye 1 yemek kaşığı tuz ekleyip iyice çözündürdükten sonra birlikte yapılabilir."
