“Geyikli Zeytinyağının hem duyusal hem de kimyasal açıdan birçok parametreyi barındırdığı için üstün özelliklere sahip bir yağ olduğunu ve dünyanın en kaliteli zeytinyağları kategorisinde bulunduğunu” söyleyen Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Şeker ile Geyikli Zeytinyağının fark yaratan özelliklerini ve bir ürünün coğrafi işaret almasının önemini konuştuk.
Coğrafi İşaret nedir?
Coğrafi işaret; üretilen ürünün kaynağını ve özelliklerini tanımlayan, ürünün kalitesini belgeleyen bir göstergedir. Çanakkale deyince bizim aklımıza tarımsal ürünlerde yüksek kalite geliyor. Çanakkale domatesi, Ezine peyniri, birçok üründe kalite avantajı bulunduğunu görüyoruz. Bu kaliteyi tescil etmenin yolu da coğrafi işaretten geçiyor. Coğrafi sınırı belirtiyorsunuz ve o sınır içerisindeki ürünün örneğin zeytinyağının daha yüksek kaliteye sahip olduğunu ispat etmiş oluyorsunuz. Özellikleri açısından Geyikli Zeytinyağı da diğer zeytinyağlarından olumlu yönde farklıklar içeriyor.
Bahçe Bitkileri Bölümü olarak bölümümüzde yapmış olduğumuz yüksek lisans çalışmaları, araştırma projeleri ile Çanakkale’de Bayramiç Beyazı, Bayramiç Elması, Yenice Kapya Biberi, Bozcaada Çavuş Üzümü ve Geyikli Zeytinyağı gibi ürünlerin diğer ürünlerden ayrılan özellikleri olduğunu ispatladık ve bu ürünlerin coğrafi işaret almasına öncülük ettik.
Geyikli Zeytinyağının ne gibi farklılıkları var?
Geyikli Beldesi’nin coğrafi sınırı Akdeniz iklimiyle Karadeniz iklimi arasında bir geçiş iklimi özelliği gösterir ve Kuzey Ege Denizine açık olduğundan, yıl boyu değişik şiddetlerde ve yönlerde rüzgâr alır. Ayrıca açık denizden gelen yüksek oranda oksijen ve iyot içeren havanın etkisiyle bölgede yetişen zeytinler, yavaş ve geç olgunlaşır. Zeytinlerin yavaş olgunlaşması, aroma bileşenlerinin daha zengin ve yoğun bir şekilde sentezlenmesini sağlıyor. Daha farklı bir vitamin ve sterol kompozisyonu olduğunu ispatladığımız Geyikli Zeytinyağı E vitamini açısından daha farklı bir bileşen içeriyor. Bunlar insan sağlığı açısından çok önemli bileşenler. Özellikle Kuzey Ege denizinden gelen iyotlu hava ile birlikte Ayvalık çeşidinin karakteristik duyusal özelliklerinin yanında yöreye özgü düşük ve orta şiddette genellikle sonradan hissedilen acılık ile birlikte hasat olgunluğuna göre değişen orta şiddette yakıcılık hissedilmektedir. Bu bağlamda Geyikli ’de üretilen zeytinyağı Ayvalık’ta, Ayvacık’ta üretilen zeytinyağından farklı niteliklere sahip bir zeytinyağı.
Bir ürünün coğrafi işaret alması için nasıl bir süreç işliyor?
Bir ürünün coğrafi işaret alması için çok uzun ve detaylı bir çalışma gerekiyor. Daha önce de belirttiğim gibi ürünün diğer ürünlerden farklı olduğunu ispatlayacak çalışmalar yapmalısınız. Bölüm olarak. S.S. Geyikli Beldesi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, Ezine İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile güçlü diyaloglarımız var. Çalışmalarımız için bizlere bahçelerini, zeytinyağı fabrikalarını açarak birçok çalışma için ortam oluşturdular. Yaklaşık üç yıl devam eden çalışmalar yürüttük. Bu çalışmaların sonuçlarının belgelerinden oluşan bir dosya ile 20.02.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvuruda bulunduk ki tescili alma süresi de yaklaşık bir yıl sürüyor. Bu sürecin tamamlanmasının ardından Geyikli Zeytinyağı Coğrafi İşaret Tescili almış olduk.
Coğrafi işaret o ürüne ne kazandırıyor?
Coğrafi işarete sahip olan ürün bir marka değeri kazanıyor. Bunun ticari açıdan çok yönlü etkileri oluyor. Ürüne pazarlama gücü katıyor ve ürünün gerçek üreticilerini koruyarak kırsal kalkınmaya aracılık edip ülke ekonomisine katkı sağlıyor. Geleneksel bilgi ve kültürel değerlerimizin korunması açısından da büyük öneme sahip olan coğrafi işaretler, üreticiye de pazarlama konusunda büyük avantajlar sağlıyor. Çünkü coğrafi işaret amblemi olan ürünler çok ciddi bir denetim sürecinden geçiyor ve çok güvenilir bir ürün olduğu tescilleniyor. Belli ölçüde zeytinyağında sahteciliği de engelliyor. Ülkemizde ne yazık ki zeytinyağında sahtecilik de var. Bunun da önüne geçmiş oluyor. Geyiklide her üretici coğrafi işaret amblemini kullanamıyor. Bu sisteme dâhil olan, bu sistemin denetimini kabul eden kişiler bundan faydalanabiliyor. Geyikli dışındaki üreticiler de bundan faydalanmazlar çünkü coğrafi bir sınır söz konusu. Coğrafi işaret özellikle Avrupa Birliğinde çok önemseniyor. İtalya, Fransa, İspanya gibi ülkelerde son derece katı kurallara tabi olan, üreticilere çok ciddi maddi kazanç temin eden bir faktör. Geyikli Zeytinyağının Avrupa Birliği açısından da bir tescil süreci geçirmesini öneriyoruz. Çünkü gerçekten üstün özelliklere sahip bir yağ. Uluslararası anlamda da bir kalite belgesi sahibi olacak. Kaliteli zeytinyağları çok çok değerli ürünlerdir. Çok yüksek fiyatlarla ve çok özel koşullarda pazarlanan ürünlerdir. Biz Geyikli Zeytinyağının dünyanın en kaliteli zeytinyağları kategorisinde bulunduğuna inanıyoruz. Çünkü hem duyusal hem de kimyasal açıdan birçok parametreyi barındırıyor. Dolaysıyla katma değeri çok yüksek bir ürün var karşımızda. Bunun doğru bir şekilde pazarlanması açısından coğrafi işaret pozitif etki sağlayacaktır. Öte yandan tüketicilerin coğrafi işaret amblemi olan ürünleri daha çok tercih etmesi bu ürünlerin satış değerini yükseltecektir.
Bahçe Bitkileri Bölümü olarak diğer çalışmalarınız nelerdir?
Bölüm olarak Çanakkale’de coğrafi işaret alacak birçok ürünle ilgili çalışmalar yapmaya devam ediyoruz. Bununla ilgili de üretici ile işbirliği halindeyiz. Çanakkale Domatesinin, Lâpseki’de şeftalinin Gökçeada ve Eceabat’ta zeytinyağının coğrafi işaret almasını istiyoruz. Şu an Çanakkale’de 7 üründe coğrafi işaret bulunuyor. Amacımız bu sayıyı daha da yukarıya çıkarmak. Tarımsal ürünlerin geleceği çok parlak ve Çanakkale’nin ciddi bir marka değeri var. Buradaki firmaların bunu başarılı bir şekilde kullanması gerekiyor. Fakülte ve bölüm olarak bunun bilimsel ayağında rehber olmaya çalışıyoruz.
Kaynak: Haber Merkezi
Coğrafi İşaret nedir?
Coğrafi işaret; üretilen ürünün kaynağını ve özelliklerini tanımlayan, ürünün kalitesini belgeleyen bir göstergedir. Çanakkale deyince bizim aklımıza tarımsal ürünlerde yüksek kalite geliyor. Çanakkale domatesi, Ezine peyniri, birçok üründe kalite avantajı bulunduğunu görüyoruz. Bu kaliteyi tescil etmenin yolu da coğrafi işaretten geçiyor. Coğrafi sınırı belirtiyorsunuz ve o sınır içerisindeki ürünün örneğin zeytinyağının daha yüksek kaliteye sahip olduğunu ispat etmiş oluyorsunuz. Özellikleri açısından Geyikli Zeytinyağı da diğer zeytinyağlarından olumlu yönde farklıklar içeriyor.
Bahçe Bitkileri Bölümü olarak bölümümüzde yapmış olduğumuz yüksek lisans çalışmaları, araştırma projeleri ile Çanakkale’de Bayramiç Beyazı, Bayramiç Elması, Yenice Kapya Biberi, Bozcaada Çavuş Üzümü ve Geyikli Zeytinyağı gibi ürünlerin diğer ürünlerden ayrılan özellikleri olduğunu ispatladık ve bu ürünlerin coğrafi işaret almasına öncülük ettik.
Geyikli Zeytinyağının ne gibi farklılıkları var?
Geyikli Beldesi’nin coğrafi sınırı Akdeniz iklimiyle Karadeniz iklimi arasında bir geçiş iklimi özelliği gösterir ve Kuzey Ege Denizine açık olduğundan, yıl boyu değişik şiddetlerde ve yönlerde rüzgâr alır. Ayrıca açık denizden gelen yüksek oranda oksijen ve iyot içeren havanın etkisiyle bölgede yetişen zeytinler, yavaş ve geç olgunlaşır. Zeytinlerin yavaş olgunlaşması, aroma bileşenlerinin daha zengin ve yoğun bir şekilde sentezlenmesini sağlıyor. Daha farklı bir vitamin ve sterol kompozisyonu olduğunu ispatladığımız Geyikli Zeytinyağı E vitamini açısından daha farklı bir bileşen içeriyor. Bunlar insan sağlığı açısından çok önemli bileşenler. Özellikle Kuzey Ege denizinden gelen iyotlu hava ile birlikte Ayvalık çeşidinin karakteristik duyusal özelliklerinin yanında yöreye özgü düşük ve orta şiddette genellikle sonradan hissedilen acılık ile birlikte hasat olgunluğuna göre değişen orta şiddette yakıcılık hissedilmektedir. Bu bağlamda Geyikli ’de üretilen zeytinyağı Ayvalık’ta, Ayvacık’ta üretilen zeytinyağından farklı niteliklere sahip bir zeytinyağı.
Bir ürünün coğrafi işaret alması için nasıl bir süreç işliyor?
Bir ürünün coğrafi işaret alması için çok uzun ve detaylı bir çalışma gerekiyor. Daha önce de belirttiğim gibi ürünün diğer ürünlerden farklı olduğunu ispatlayacak çalışmalar yapmalısınız. Bölüm olarak. S.S. Geyikli Beldesi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, Ezine İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile güçlü diyaloglarımız var. Çalışmalarımız için bizlere bahçelerini, zeytinyağı fabrikalarını açarak birçok çalışma için ortam oluşturdular. Yaklaşık üç yıl devam eden çalışmalar yürüttük. Bu çalışmaların sonuçlarının belgelerinden oluşan bir dosya ile 20.02.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvuruda bulunduk ki tescili alma süresi de yaklaşık bir yıl sürüyor. Bu sürecin tamamlanmasının ardından Geyikli Zeytinyağı Coğrafi İşaret Tescili almış olduk.
Coğrafi işaret o ürüne ne kazandırıyor?
Coğrafi işarete sahip olan ürün bir marka değeri kazanıyor. Bunun ticari açıdan çok yönlü etkileri oluyor. Ürüne pazarlama gücü katıyor ve ürünün gerçek üreticilerini koruyarak kırsal kalkınmaya aracılık edip ülke ekonomisine katkı sağlıyor. Geleneksel bilgi ve kültürel değerlerimizin korunması açısından da büyük öneme sahip olan coğrafi işaretler, üreticiye de pazarlama konusunda büyük avantajlar sağlıyor. Çünkü coğrafi işaret amblemi olan ürünler çok ciddi bir denetim sürecinden geçiyor ve çok güvenilir bir ürün olduğu tescilleniyor. Belli ölçüde zeytinyağında sahteciliği de engelliyor. Ülkemizde ne yazık ki zeytinyağında sahtecilik de var. Bunun da önüne geçmiş oluyor. Geyiklide her üretici coğrafi işaret amblemini kullanamıyor. Bu sisteme dâhil olan, bu sistemin denetimini kabul eden kişiler bundan faydalanabiliyor. Geyikli dışındaki üreticiler de bundan faydalanmazlar çünkü coğrafi bir sınır söz konusu. Coğrafi işaret özellikle Avrupa Birliğinde çok önemseniyor. İtalya, Fransa, İspanya gibi ülkelerde son derece katı kurallara tabi olan, üreticilere çok ciddi maddi kazanç temin eden bir faktör. Geyikli Zeytinyağının Avrupa Birliği açısından da bir tescil süreci geçirmesini öneriyoruz. Çünkü gerçekten üstün özelliklere sahip bir yağ. Uluslararası anlamda da bir kalite belgesi sahibi olacak. Kaliteli zeytinyağları çok çok değerli ürünlerdir. Çok yüksek fiyatlarla ve çok özel koşullarda pazarlanan ürünlerdir. Biz Geyikli Zeytinyağının dünyanın en kaliteli zeytinyağları kategorisinde bulunduğuna inanıyoruz. Çünkü hem duyusal hem de kimyasal açıdan birçok parametreyi barındırıyor. Dolaysıyla katma değeri çok yüksek bir ürün var karşımızda. Bunun doğru bir şekilde pazarlanması açısından coğrafi işaret pozitif etki sağlayacaktır. Öte yandan tüketicilerin coğrafi işaret amblemi olan ürünleri daha çok tercih etmesi bu ürünlerin satış değerini yükseltecektir.
Bahçe Bitkileri Bölümü olarak diğer çalışmalarınız nelerdir?
Bölüm olarak Çanakkale’de coğrafi işaret alacak birçok ürünle ilgili çalışmalar yapmaya devam ediyoruz. Bununla ilgili de üretici ile işbirliği halindeyiz. Çanakkale Domatesinin, Lâpseki’de şeftalinin Gökçeada ve Eceabat’ta zeytinyağının coğrafi işaret almasını istiyoruz. Şu an Çanakkale’de 7 üründe coğrafi işaret bulunuyor. Amacımız bu sayıyı daha da yukarıya çıkarmak. Tarımsal ürünlerin geleceği çok parlak ve Çanakkale’nin ciddi bir marka değeri var. Buradaki firmaların bunu başarılı bir şekilde kullanması gerekiyor. Fakülte ve bölüm olarak bunun bilimsel ayağında rehber olmaya çalışıyoruz.
